Het seksschandaal dat de tabloids niet haalde
Mediapolitiek Verzwegen Britse kranten een seksschandaal rond de machtige minister van Media uit eigenbelang?

Bron: NRC.nl.

UK – Een seksschandaal in de Britse politiek. Dat is niet ongebruikelijk, ieder jaar struikelt er wel een Lagerhuislid na een tabloidonthulling over een vrijage met een schandknaap, of een of meerdere prostituees.

Maar nu ligt minister van Cultuur, Media en Sport John Whittingdale onder vuur omdat de kranten niet over zijn relatie met een escort schreven. Terwijl tabloids Sunday People, de Mail on Sunday, The Sun en zelfs kwaliteitskrant The Independent wisten van zijn banden met ‘Dominatrix Kate’. Ze vonden het echter niet in het publieke belang erover te publiceren.

Voorstanders van persregulering vermoedden een samenzwering. Zij denken dat de kranten – in handen van verschillende uitgevers – Whittingdale niet kwaad willen maken omdat hij moet besluiten over hun lot. Nog altijd is er, in de nasleep van het schandaal rond tabloid News of the World in 2011, toen bleek dat kranten bekende en minder bekende Britten afluisterden op zoek naar scoops, een publieke vraag naar stevigere regels om de pers in toom te houden.

Machtige minister
Whittingdale was eerst voorzitter van de machtige mediacommissie in het Lagerhuis en werd vorig jaar minister. Hij moet bijvoorbeeld nog een beslissing nemen over het uitdelen van boetes aan media die zich niet aansluiten bij een nieuwe toezichthouder. En een onderzoek naar misstanden bij de pers, beloofd aan slachtoffers van het afluisteren, is nog niet begonnen.

De relatie van de minister met de meesteres had alle ingrediënten in zich om een schandaal te worden: seks, een tikje schunnigheid, entertainment. Whittingdale is weliswaar niet getrouwd, en was in 2013 geen minister toen hij en Olivia King, zoals haar echte naam luidt, elkaar via een online datingsite ontmoetten. Maar hij zou haar wel hebben meegenomen naar een aantal evenementen, waaronder de MTV Awards in Amsterdam en een sportgala waar Kate, de echtgenote van prins William, aanwezig was.

Meestal is de Britse pers dan nietsontziend. De jaren negentig bijvoorbeeld werden gedomineerd door de seksuele escapades van politici: een staatssecretaris met buitenechtelijk kind, de dood na wurgseks van een veelbelovend Lagerhuislid, een onderminister die het met zijn secretaresse deed, een minister met een Spaanse actrice. Toenmalig premier John Major pleitte uiteindelijk voor een herstel van normen en waarden. Pas later bleek hij zelf een verhouding met minister Edwina Currie te hebben.

Britse politici hebben vermoedelijk niet meer seks dan hun collega’s

Het beroemdste schandaal is de Profumo-affaire begin jaren zestig. Minister van Oorlog John Profumo sliep met callgirl Christine Keeler, die ook het bed deelde met de militaire attaché van de ambassade van de Sovjet-Unie.

Kiss and tell-verhalen
Het is vermoedelijk niet zo dat Britse politici meer seks hebben dan hun collega’s in het buitenland. Wel dat de belangstelling van pers en publiek groter is. „Het effect van onze heimelijke wens naar privacy, is dat we een voyeuristische, onverzadigbare fascinatie hebben met het seksleven van anderen, wat slechts deels wordt bevredigd door de stroom aan kiss and tell-verhalen in onze tabloids”, concludeerde antropologe Kate Fox hierover in haar boek Watching the English.

Whittingdales relatie was niet onopgemerkt gebleven. De tabloids zetten er hele teams op, James Cusick, de politiek verslaggever van The Independent, besteedde vervolgens vijf maanden aan een onderzoek waarom de tabloids wel wisten van de affaire, maar er niet over publiceerden. Zijn hoofdredacteur besloot dat verhaal niet te plaatsen.

Maar toen The Independent begin deze maand overging van papier op digitaal, en Cusick ontsloeg, begon deze een crowdfundingactie om zijn verhaal alsnog te publiceren. Tegelijkertijd kreeg het satirische tijdschrift Private Eye, dat altijd lak heeft aan regels, lucht van de relatie. En dinsdagavond besloot het BBC-programma Newsnight uit te pakken met het seksschandaal dat de voorpagina’s niet haalde.

Labour-Lagerhuislid Chris Bryant zei woensdag dat „de pers een zwaard van Damokles” over het hoofd van Whittingdale hield. „Toen hij hiervan hoorde, had hij alle persreguleringsbeslissingen uit handen moeten geven.” Hacked Off, campagnegroep voor afluisterslachtoffers, vindt dat de pers „een verplichting” had over Whittingdale te schrijven. „Ethische gewetensbezwaren, noch juridische bezwaren stonden in de weg”.

Andersom wijzen journalisten erop dat de kranten nu juist doen wat iedereen graag wil: niet publiceren over privĂ©levens. „Jarenlang hebben jullie strijd gevoerd tegen ‘inbreuk op privacy’. En nu wordt de pers aangevallen omdat er niet wordt gemeld dat een alleenstaande man, die toen nog geen minister was, een relatie had met een vrouw van wie hij niet wist dat ze een meesteres was”, zei Neil Wallis, voormalig adjunct-hoofdredacteur van de News of the World dinsdag in Newsnight.

Zie meer grotere foto’s en video: www.nrc.nl.